Biến tro xỉ thành vật liệu xây dựng

Tro xỉ phát thải là nỗi lo chung của xã hội

Với những nhà máy nhiệt điện hoạt động với cường độ công suất lớn, tổng lượng tro xỉ nhiệt điện phát sinh hàng năm ước tính theo triệu tấn và tăng dần theo từng năm. Với nhiều bài báo đã đề cập tới vấn đề tro xỉ sẽ trở thành mối nguy hại lớn tới môi trường và sức khoẻ con người, đây là vấn đề thật sự quan trọng và cấp thiết xử lý trước. Rất nhiều quốc gia đã đặt ra và tập trung nghiên cứu, trong đó hướng nghiên cứu chính được tập trrung sử dụng tro xỉ nhiệt điện để sản xuất các vật liệu xây dựng. 

Cũng từ nhìn nhận nguy cơ môi trường và cơ hội phát triển từ tro xỉ mà đánh giá tro xỉ trên tổng thể là loại tài nguyên.

Tiềm năng vật liệu xây dựng từ tro xỉ

Việc tái sử dụng tro bay từ các nhà máy nhiệt điện than được nhiều nước trên thế giới thực hiện như: Mỹ, Nhật Bản, Trung Quốc… và luôn được khuyến khích sử dụng tro, xỉ từ nhà máy nhiệt điện than trong xây dựng đường sá, làm phụ gia trong sản xuất xi măng, bê tông và vật liệu xây dựng. Tro bay nếu đạt tiêu chuẩn dùng làm phụ gia cho sản xuất xi măng sẽ làm giảm chi phí sản xuất xi măng; bê tông dùng tro bay sẽ làm giảm lượng xi măng và làm tăng tính bền chắc của công trình.

Ngoài ra, tro xỉ còn được sử dụng để làm chất liên kết gia cố các công trình giao thông, sản xuất gạch không nung, bê tông nhẹ, làm tấm trần, tường thạch cao, gốm sứ rất hiệu quả. Việc tái sử dụng tro bay, được quản lý tốt sẽ đem tới lợi ích về kinh tế - xã hội và môi trường.

Thử nghiệm xỉ hạt lò cao, tro xỉ nhiệt điện đốt than

Giải pháp ứng biến để ứng dụng tro xỉ

Theo quy định pháp luật bảo vệ môi trường, tro, xỉ, thạch cao phát sinh từ các nhà máy nhiệt điện, sau khi được phân định, phân loại là chất thải rắn công nghiệp thông thường thì được khuyến khích tái chế, tái sử dụng làm nguyên liệu, vật liệu cho các ngành nghề sản xuất khác nếu đáp ứng hoặc phù hợp với tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật do Bộ Xây dựng ban hành.

Các bộ, ngành có trách nhiệm cần phải xây dựng các tiêu chuẩn cho việc xả thải tro và xỉ của các nhà máy nhiệt điện than: Như thế nào thì được coi là chất thải thông thường và như thế nào thì bị coi là chất thải nguy hại, để người xả thải và người sử dụng chất thải dựa vào cơ sở đó hành động mà không sợ phạm pháp.

Quyết định số 452/QĐ-TTg ngày 12/4/2017 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Đề án đẩy mạnh xử lý, sử dụng tro, xỉ, thạch cao của các nhà máy nhiệt điện, nhà máy hóa chất, phân bón làm nguyên liệu sản xuất vật liệu xây dựng và trong các công trình xây dựng, Thủ tướng Chính phủ đã giao Bộ Xây dựng biên soạn và ban hành các tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật, hướng dẫn kỹ thuật, định mức kinh tế kỹ thuật cho việc xử lý; sử dụng tro, xỉ, thạch cao FGD, thạch cao PG làm nguyên liệu sản xuất vật liệu xây dựng và sử dụng trong các công trình xây dựng.

Các tiêu chuẩn quốc gia đã ban hành trước thời điểm ban hành Quyết định số 452/QĐ-TTg ngày 12/4/2017 của Thủ tướng Chính phủ: TCVN 6882:2001 phụ gia khoáng cho xi măng, áp dụng cho tro bay và tro đáy; TCVN 8825:2011 phụ gia khoáng cho bê tông đầm lăn, áp dụng cho tro bay, tro đáy; TCVN 7570: 2006 cốt liệu cho bê tông và vữa, áp dụng cho tro đáy; TCVN 4315:2007 xỉ hạt lò cao dùng để sản xuất xi măng; TCVN 11586:2016 xỉ hạt lò cao nghiền mịn cho bê tông và vữa xây dựng; TCVN 10302:2014 phụ gia hoạt tính tro bay dùng cho bê tông, vữa xây và xi măng.

Các tiêu chuẩn, quy chuẩn quốc gia và chỉ dẫn kỹ thuật đã ban hành sau thời điểm ban hành Quyết định số 452/QĐ-TTg ngày 12/4/2017 của Thủ tướng Chính phủ: TCVN 11833:2017 thạch cao phốt pho làm phụ gia cho sản xuất xi măng; Quyết định số 430/QĐ-BXD ngày 16/5/2017 của Bộ trưởng Bộ Xây dựng về chỉ dẫn kỹ thuật "Xỉ gang và xỉ thép sử dụng làm vật liệu xây dựng"; QCVN 16:2017/BXD quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về sản phẩm hàng hóa vật liệu xây dựng.

Tro xỉ thải có thể làm phụ gia xi măng, phụ gia bê tông, vật liệu xây không nung vật liệu san nền v.v… Tuy nhiên, việc giải quyết thì gặp vướng mắc về chi phí chuyên chở, thủ tục cấp phép chuyên chở do thị trường tiêu thụ nhìn chung không gần nhà máy. SOx, NOx đều có các hệ thống khử chuyên dụng và đều có thiết bị đo, giám sát chuyên dụng rồi. Đơn giản là giám sát chặt chẽ và tạo ra các quy định về phát thải cho phù hợp với tình hình chung trong nước và trên thế giới.

Ở Việt Nam hiện nay có nhiều sáng chế và sử dụng tro xỉ trong vật liệu xây dựng. Ví dụ như sản xuất khối bê tông lấn biến từ xi măng và hỗn hợp tro bay, xỉ than; sản xuất bê tông nhẹ không sử dụng xi măng, gạch nhẹ, tấm pannel nhẹ cách nhiệt…

Một trong những ứng dụng quan trọng của tro xỉ là làm phụ gia sản xuất xi măng. Đã có nhiều sáng chế sử dụng tro bay, xỉ xi măng, sacarit, metakaolin và đá bọt để tạo thành xi măng. Ngoài ra, lượng tro xỉ có thể tái sử dụng làm vật liệu xây dựng dân dụng như gia cố, san lấp.

Các thử nghiệm liên quan:

Thử nghiệm tro xỉ đốt than làm vật liệu san lấp theo TCVN 12249:2018

Chứng nhận hợp chuẩn tro xỉ đốt than làm vật liệu san lấp theo TCVN 12249:2018

Chứng nhận hợp chuẩn vữa xi măng khô trộn sẵn không co theo TCVN 9204:2012

Địa chỉ: Số 25-27, Phố Trương Định, Quận Hai Bà Trưng, Hà Nội, Việt Nam

Mail: imit.infor@gmail.com

Hotline: 0911492529

Website: imit.vn